Tedarik zinciri yönetimi (SCM), bir kuruluşun kendi iş süreçlerine ilaveten tedarikçilerinden müşterilerine kadar bütün bir değer zinciri içindeki mal, hizmet ve bilgi akışını kontrol eden süreçlerin yönetimini içerir. Bu sürece ham maddeleri nihai ürüne dönüştüren tüm aşamalar dahildir. Net değer yaratmak, rekabetçi bir altyapı oluşturmak, dünya çapında lojistikten faydalanmak, arz ile talebi senkronize etmek ve küresel çapta yüksek bir performansı maliyeti kontrol altında tutarak sağlamak tedarik zinciri yönetiminin başlıca hedefleri arasındadır. Tedarik zinciri yönetimi genel olarak üç ana unsurdan oluşur. Bunlar talep, malzeme ve kaynak kapasitesidir. Tedarik zinciri yönetiminin amacı, iş süreçlerini kısıtlamalara göre senkronize ederek nakit akış hızını arttırmaktır.

Geçmişten Günümüze Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik zinciri yönetiminin tarihinde ve evriminde altı büyük hareket vardır. Bunlar yaratıcılık, entegrasyon, küreselleşme, uzmanlık aşamaları ve tedarik zinciri yönetimi 4.0 olarak sıralanabilir. Yaratılış dönemi genel olarak montaj hattının ortaya çıkmasıyla 20. yüzyılın başlarına aittir. Bu dönemde maliyetin azaltılmasına odaklanılmıştır. İkinci hareket olan entegrasyon dönemi ise 1960’lardan günümüze kadar gelen tedarik zinciri yönetimi için önemli teknolojik ilerlemeleri kapsamaktadır. Entegrasyon, 60’larda elektronik veri değişim sistemlerinin geliştirilmesini, 90’larda kurumsal kaynak planlama sistemlerinin (ERP) ve 21. yüzyılda bulut tabanlı iş birliği sistemlerinin benimsenmesini ifade eder.

Üçüncü döneme küreselleşme dönemi denir ve tedarik zincirlerinin ulusal sınırların ötesine diğer kıtalara yayıldığı bir dönemi ifade eder. Son dönem ise tedarik zinciri yönetimi 4.0 veya Lojistik 4.0 olarak adlandırılır. Lojistik 4.0, gelecekteki değişimleri tahmin ederek bugünden doğru sonuç sağlamak için tasarlanmış çözümleri kullanır. Bu yaklaşım küresel rekabet, fiyat dalgalanmaları, kapasite darboğazları ve nakliye maliyetlerindeki değişiklikler nedeniyle tedarik zincirinin karmaşıklığı ve hızı arttıkça şirketleri doğru bir şekilde yönlendirmeyi amaçlar.

Tedarik Zincirlerinin İmalat Sektöründeki Rolü

Tedarik zinciri yönetimi üretim sektöründeki firmalar için hayati öneme sahiptir. İmalat sektöründe tedarik zinciri yönetiminin rolü, kullanıcıların elindeki ürünler olarak ortaya çıkana kadar titiz bir süreçle malzeme ve kaynak akışını koordine etmektir. Bu, uçaklar gibi büyük uğraş gerektiren sektörlerden otomobilin kapı kolu gibi küçük parçalara kadar her şeyi kapsayabilir. Tüm bu sebeplerden dolayı tedarik zinciri yönetimine değer veren firmalar şebeke optimizasyonu, nakliye optimizasyonu ve envanter optimizasyon yazılımları gibi çeşitli süreçlerden faydalanmaktadır. Günümüzdeki teknoloji ve bilgi birikimi sayesinde geliştirilen optimizasyon yazılımları firmaların en büyük destekçisi haline gelmiş durumda.